کتاب گزارش کار تکنولوژی و کارگاه برق صنعتی رشتة الكتروتكنيك زمينة صنعت شاخة آموزش فني و حرفه اي شمارة درس: 2137

کتاب گزارش کار تکنولوژی و کارگاه برق صنعتی رشتة الكتروتكنيك زمينة صنعت شاخة آموزش فني و حرفه اي شمارة درس: 2137 عنوان و نام پديد آور: کتاب گزارش كارتكنولوژي وكارگاه برق صنعتي]كتابهاي درسي[ رشتة الكتروتكنيك زمينة صنعت شاخة آموزش فني وحرفهاي شمارة درس 2137 / برنامهريزي محتوا و نظارت بر تاليف دفتر برنامهريزي و تاليف آموزشهاي فني و حرفهاي و كاردانش: مجري انتشارات گويش نو: مولفان عليرضا حجر گشت محمد حسن اسالمي. مشخصات نشر: تهران: گويش نو 1391. مشخصات ظاهري: 194 ص.: 22 29 سم. شابك: 978-600-5084-51-1 وضعيت فهرست نويسي : فيپا موضوع : موتورهاي برقي --تجهيزات راهاندازي موضوع: گزارشنويسي شناسه افزوده : حجرگشت عليرضا. شناسه افزوده: اسالمي محمد حسن. شناسه افزوده:سازمان پژوهش وبرنامهريزي آموزشي دفتر برنامهريزي درسي آموزشهاي فني وحرفهاي وكاردانش شناسه افزوده: انتشارات گويشنو. رده كنگره: 7 1390 د/ 2541 TK رده ديويي: 2137 ك/ 373 شماره كتابشناسي ملي :2274604 139١

ایران اسالمی جمهوری پرورش و آموزش وزارت آموزشی برنامهریزی و پژوهش سازمان عزيز: دانشآموزان و محترم همكاران تهران نشاني به كتاب اين محتواي دربارة را خود نظرهای و پيشنهادها آموزشهاي تأليف و برنامهريزي دفتر 4874/15 شمارة پستي صندوق فرمايند. ارسال كاردانش و حرفهاي و فني tvoccd@roshd.ir )ایمیل( پیامنگار www.tvoccd.medu.ir )وبسایت( وبگاه کاردانش و حرفهای و فنی آموزشهای تألیف و برنامهریزی دفتر تأليف: بر نظارت و محتوا برنامهريزي 491/8 صنعتي برق وكارگاه تكنولوژي كار گزارش کتاب کدكتاب: و عنوان نو گویش انتشارات مجری: اسالمي محمدحسن - گشت حجر عليرضا مؤلفان: محمدسياحي - گشت حجر عليرضا رسام: موسوي مريم صفحهآرا: و برنامهريزي دفتر الکتروتکنیک رشتة تخصصي كميسيون 1389/1/20 مورخ جلسة سومین بیستو در كتاب اين محتواي است. شده تاييد كاردانش و اي حرفه و فني آموزشهاي تأليف آموزشی برنامهریزی و پژوهش سازمان درسی کتابهای توزیع و چاپ کل ادارة توزیع: و چاپ بر نظارت پستی: کد 88309266 دورنگار: 88831161 9 تلفن: موسوی( )شهید پرورش و آموزش 4 شمارة ساختمان شمالی ایرانشهر تهران 1584747359 www.chap.sch.ir وبسایت ایران درسی کتابهای نشر و چاپ شرکت ناشر: 37515 139 پستی: صندوق 44985160 دورنگار: 44985161 5 تلفن: )داروپخش( 61 خیابان کرج مخصوص جادة 17 کیلومتر تهران خاصسهامی ایران درسی کتابهای نشر و چاپ شرکت چاپخانه: است. محفوظ چاپ حق ISBN: 978-600-5084-51-1 978-600-5084-51-1 شابک:

شما عزیزان کوشش کنید که از این وابستگی بیرون آیید و احتیاجات کشور خودتان را برآورده سازید از نیروی انسانی ایمانی خودتان غافل نباشید و از اتکای به اجانب بپرهیزید. امام خمینی)ره(

مقدمه کتابهای تالیف است شده احساس حرفهای و فنی آموزشهای در اخیر سالهای در که نیازهایی از یکی آنکه به توجه با راستا همین در میشود. فراگیران در یادگیری تعمیق باعث که است بوده کار گزارش یا 1 کار مؤلفان به صنعتی برق کارگاه کار گزارش کتاب تالیف بود. شده مشخص کار کتاب تهیهی روش چارچوب هک فعالیتهایی هنرجویان که بوده آن کتاب تهیهی از هدف میآید بر کتاب نام از که همانطوری شد. محول هب مربوط تمرینهایی و پرسشها کتاب این در دیگر طرف از نمایند. گزارش و ثبت را میافتد اتفاق کارگاه در روند همان با تقریبا و دهد پاسخ آنها به بتواند کتاب مطالعهی از پس هنرجو که شده آورده درسی کتاب متن مهف و درک مثل دانش باالتر سطوح باید پرسشها مطرحشود. نیز پرسشها این میرود پیش درسی کتاب که عنوان به پرسشها در درسی کتاب متن جمالت و کلمات عینا اینکه از خاطر همین به دهد پوشش را کاربرد و شده انتخاب بگونهای پرسشها و تمرینها از برخی است. شده پرهیز شود آورده کردن پر برای خالی جای بتواند را خود پاسخ هنرجویی هر و بیابند پاسخی آنها برای خود درک سطح فراخور به هنرجویان که است بدهد. آن به مدارها بستن برای کمکی ابزار یک فقط نقشه که چرا است کتاب اصلی بخشهای از دیگر یکی نقشه تکمیل ایفا را مهمی نقش عملی کار یک یادگیری در و میکند سازی شبیه کاغذ روی را مدار بستن نوعی به و نیست است. فراگرفته را عملی کار آن که شود مدعی نمیتواند هنرجو عملی کار یک بستن بار یک با که چرا میکند نمایند. ترسیم و تکمیل را عملی کار به مربوط نقشههای ابزار با کار از قبل هنرجویان میشود توصیه لذا بعدی فصول ودر است شده بیان عملکردی کتبی بصورت کابل و پالک مباحث سواالت دوم و اول فصل در میشود. محسوب شناسایی آزمونهای برای راهنمایی نوعی به مدار متداول اشتباهات محترم هنرآموزان است اختیاری AutoCAD Electrical بخش آموزش حاضر حال در آنکه به توجه با بهترین پایان ودر دهند انجام منزل در خصوص این در تکالیفی تا کنند ترغیب را عالقمند یان هنرجو توانند می تحویل فشرده لوح روی بر الکترونیکی 2 کارپوشه یک قالب در کردهاند ارزیابی خود که را کارهایی نمونه دهند. دارای مطمئنا و است شده تهیه کار کتاب صورت به که است رشته این در اولین حاضر کتاب شك بدون دارید ارسال است شده درج کتاب ابتدای در که آدرسی به را خود نظرات است است.خواهشمند کاستیهایی شود. رفع بعدیاشکاالت چاپ در تا مؤلفان 1(Work Books 2(Portfolio

عنوان فهرست فصل اول- معرفي اجزاي شبكه هاي الكتريكي سه فاز صفحه كار عملي 1- شناسايی سالم بودن سيم پيچ های موتور 3 كار عملي 2- بررسی اتصال ستاره المپی متعادل و نا متعادل 9 كار عملي 3 - بررسی اتصال مثلث المپی 15 فصل دوم- كابل و كابل كشي كار عملي 1- بريدن لخت كردن و كابلشو زدن به كابل 26 كار عملي 2- كابل كشی روی ديوار و سقف 33 فصل سوم- راه اندازي موتورهاي الكتريكي با كليدهاي دستي كار عملي 1- راه اندازی موتور الكتريكی سه فاز با كليد 0-1 41 كار عملي 2- راه اندازی موتور الكتريكی سه فاز به صورت چپگرد راستگرد با كليد زبانه ای 45 كار عملي 3 - راه اندازی موتور الكتريكی سه فاز به صورت ستاره - مثلث با كليد زبانه ای 50 كار عملي 4 - راه اندازی موتور الكتريكی سه فاز دو سرعته داالندر با كليد زبانه ای 55 كار عملي 5- راه اندازی موتور الكتريكی تك فاز آسنكرون با كليد زبانه ای 60 فصل چهارم- راه اندازي موتورهاي الكتريكي سه فاز با كليد الكترومغناطيسي)كنتاكتور( كار عملي 1- راه اندازی موتور الكتريكی سه فاز به صورت دايم كار 66 كار عملي 2- راه اندازی موتور الكتريكی سه فاز به صورت لحظه ای و دايم كار 74 كار عملي 3 - راه اندازی موتورهای الكتريكی به صورت يكی پس از ديگری 82 كار عملي 4 - راه اندازی موتورهای الكتريكی به صورت زمانی)اتوماتيك( 92 كار عملي 5- راه اندازی موتور الكتريكی به صورت چپگرد - راستگرد 99 كار عملي 6- راه اندازی موتور الكتريكی به صورت چپگرد - راستگرد در قلم گير دستگاه تراش 107 كار عملي 7- راه اندازی موتور الكتريكی به صورت چپگرد - راستگرد با توقف زمانی در يك كوره 110 كار عملي 8 - راه اندازی موتور الكتريكی به صورت ستاره - مثلث 117 كار عملي 9 - ترمز در موتورهای آسنكرون 121 كار عملي 10 - راه اندازی موتور الكتريكی داالندر 126 فصل پنجم- راه اندازي موتورهاي الكتريكي سه فاز با رله هاي قابل برنامه ريزي كار عملي 1- شبيه سازی و عملكرد ورودی ها توسط برنامه رايانه ای رله قابل برنامه ريزی 155 كار عملي 2- شبيه سازی و مدار راه اندازی موتور به صورت دايم كار 159 كار عملي 3 - راه اندازی موتور سه فاز به صورت دايم كار 164 كار عملي 4 - راه اندازی موتور سه فاز به صورت يكی پس از ديگری 174 كار عملي 5- راه اندازی موتور سه فاز به صورت چپگرد - راستگرد 179 كار عملي 6- راه اندازی موتور سه فاز به صورت توقف زمانی در يك كوره 185 188 كار عملي 7- راهاندازی موتور سه فاز به صورت ستاره - مثلث 194 منابع

كتاب گزارش كار فصل اول معرفی اجزای شبكه های L1 L2 L3 N I L I L الكتريكی سه فاز I L V V V V L V L V (380V) (380V) تكنولوژي و کارگاه برق صنعتي P (220V) فني و حرفه اي)رشته ي الكتروتكنيك( U1 I P1 I L2 I L1 I L3 I P2 V P V L V U2 V2 W2 V1 V L V P I P3 W1 P U1 I P1 I V P L1 V L V L I L2 U2 V1 I P2 V P I L3 V P I P I P W2 I P3 V2 W1

پرسش های کار عملی 1 1- شكل موج های سه فاز شكل 1-1 را تكميل نماييد و در جدول لحظات ماكزيمم و مينيمم هر فاز را ثبت نماييد. 0 درجه 30 درجه 90 درجه 150 درجه 210 درجه 270 درجه 330 درجه 360 درجه L3 L2 L1 شكل 1-1 2- مشابه مكانيكی جريان سه فاز را می توان در حركت يك ميل لنگ يافت سه مورد شباهت بين دو سيستم را در شكل های 1-2 و 1-3 بيابيد شكل 1-3 شكل 1-2 الف( ب( ج( 3 -يكسو شده ی دو شكل موج در شكل 1-4 را در كادر مقابل آن ها رسم كنيد شكل 1-4 3

4- مزایای برق سه فاز را نسبت به برق تکفاز یاداشت کنید. -5 جابجایی انرژی الکتریکی با ولتاژهای............... را انتقال نیرو و رساندن انرژی الکتریکی به مراکز مصرف با ولتاژ............... را فوق توزیع و بیشتر خطهای فشار متوسط در ایران.......... ولتی است و خطوط فشار ضعیف سه فاز دارای ولتاژ............... ولت هستند ضمنا در شکل 1-5 محدودهی بخش تولید و انتقال و توزیع نیروی برق را مشخص کنید. G شکل 1-5 -6 در استاندارد IEC فاز اول با حرف...... فاز دوم را با...... فاز سوم را با....... و نول با...... نشان داده میشود. این حروف را بر روی شکل 1-6 مشخص کنید. -7 در استاندارد VDE فاز اول با حرف...... فاز دوم را با...... فاز سوم را با....... و نول با...... نشان داده میشود. این حروف را بر روی شکل 1-6 مشخص کنید. VDE IEC شکل 1-6 8 -در ترسیم اتصال ستاره و مثلث حروفگذاری سر و ته کالفها ترتیب نوشتن حروف اهمیت دارد. سه سرکالف به نامهای U و V وW که هر یک را با عدد یک در جلوی حرف و ته کالفها را با عدد دو در جلوی حرف نشان می دهند. هنگام نوشتن حروف سرکالف ها را در باال و ته کالف ها را در پایین تخته کلم می نویسند. در ردیف باال نوشتن از چپ به راست به ترتیب حروف الفبا است یعنی U 1 و V1 وW1 اما در ردیف پایین برای ته کالف ها از دایره وسط شروع کرده مطابق جهت فلش نشان داده شده در شکل 1-7 به ترتیب الفبا پیش میرویم. اين كار به چه دليل است 4

U1 V1 W1 W2 U2 V2 شکل 1-7 9 -در شکل 1-8 چگونگی ایجاد اتصال ستاره و مثلث را با برقرسانی و حروفگذاری و نشان دادن کالفها رسم نمایید. شکل 1-8 10- سر و ته کالفهای یک موتور در شکل 1-9 نشان داده شده است برای آنکه اتصال ستاره و مثلث داشته باشیم آنها باید چگونه به هم متصل باشند U1 V1 W1 U1 V1 W1 U2 V2 W2 U2 V2 W2 شکل 9-1 I P در شکل I L و جریان فاز V P و همچنین جریان خط V L و ولتاژ فاز 11- با توجه به مفهوم ولتاژ خط 1-10 موارد اشتباهی که نشان داده شده را مشخص کنید. 5

L1 L2 L3 N I L I L I L V V V V L VP V L V L I P I P V L V L VP (380V) (380V) (220V) I L1 I L2 V1 I P2 V L I L3 I P1 V P I L2 U2 V1 I P2 V P I L3 I P1 V P U2 V2 W2 V P I P3 U1 I L1 V P I P3 V2 U1 W1 W2 W1 شكل 1-10 11 -مطابق شكل 1-11 به كالف U ولتاژ متناوب 220Vص بدهيد و دو كالف ديگر را به دو صورت سری كنيد اگر ولتاژ آن ها اندازه گيری شود در يك حالت ولتاژ صفر و در حالت ديگر ولتاژ داريم آيا با آزمايش زير می توانيد مجموعه سركالف ها يا مجموعه ته كالف ها را را در يك موتور الكتريكي كه تخته كلم ندارد و سيم های آن رها شده را بيابيد. شكل 1-11 6

نام كار عملی: شناسايی سالم بودن سيم پيچ های موتور تاريخانجام كار عملي: / / 13 شرح كار: گزارش کار عملی 1 عيوب احتمالی در كار: ليست وسايل مورد نياز: ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد/مقدار ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 ليست ابزار مورد نياز: ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 7

8 نقشهي كار عملي

پرسش های کار عملی 2 شكل 1-12 1- با توجه آنچه در شكل 1-12 مشاهده مي كنيد به سواالت پاسخ دهيد: الف( اين آمپرمتر چه ساختمانی دارد و عاليم روی آن چه چيز را نشان می دهند................................................................................................................................................................... ب( پيچ سياه رنگ پالستيكی نشان داده شده برای چيست.................. ج( حداكثر جريانی كه از اين آمپرمتر مي تواند بگذرد و باعث آسيب ديدن آن نشود چند آمپر است..... د( حداكثر جريانی كه اين آمپر متر پس از نصب روی يك تابلو می تواند نشان دهد چند آمپر است..... ه( آمپرمترهای تابلويی معموال.......... و ميزان دقت آن ها........... است. 2- شكل 1-13 مدار اندازه گيری غير مستقيم جريان )جريان زياد در مدارهای سه فاز( را نشان می دهد اگر به تصوير واقعی ترانسفورماتور جريان در كتاب نگاه كنيد می بينيد كه اين ترانسفورماتور دو ترمينال بيش تر ندارد. در اينجا هر CT چهار ترمينال دارد در صورتی كه بخواهيم نقشه اندازه گيری CT با دو سيم را رسم كنيم چه شكلی به نظر شما می رسد............................................................................................ شكل 1-13 9

3- سال گذشته با مولتیمتر دیجیتال آشنا شدید از اعداد نشان داده شده بر روي شكل 1-14 آنچه را که به یاد دارید در مقابل آن یادداشت کنید شکل 1-14 4- شکل 1-15 یک کلید ولتمتر را نشان میدهد توضیح دهید اگر کلید در حالت L2-L1 باشد اندازهگیری ولتاژ L2-L1 بین ترمینالهای 1 و 7 توسط ولتمتر که بین ترمینال های 2 و 4 قرار دارد چگونه انجام میشود..............................................................................1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15 شکل 1-15 10

5- به سواالت زير در مورد اتصال ستاره المپی شكل 1-16 پاسخ دهيد L1 E1 L2 L3 E3 E2 شكل 16-1 حالت متعادل: الف( اگر فازL2 قطع شود نور المپها چه تغييری می كند...................................................................................................... ب( اگر المپE3 بسوزد نور بقيه المپها چه تغييری میكند......................................................................... ج( اگر المپE1 بسوزد و فاز L2 قطع شود چه اتفاقی برای مدار می افتد............................................................................ د( اگر سيم نول در مدار وجود داشت و فازL2 قطع ميشد نور بقيه المپها چه تغييری میكند...................................................................................... ه( اگر سيم نول در مدار وجود داشته باشد و المپE3 بسوزد چه اتفاقی برای مدار میافتد......................................................................................... ح( اگر سيم نول در مدار وجود داشته باشد در صورتي كه المپ E1 بسوزد و فازL2 قطع شود چه اتفاقی برای مدار خواهد افتاد................................................................................................................ حالت نامتعادل: L1 E1=100W L2 L3 E3=40W شكل 17-1 E2=60W 11

الف( اگر فازL2 قطع شود نور المپها چه تغييری میكند..................................................................................... ب( اگر المپ E3 بسوزد نور بقيه المپها چه تغييری میكند..................................................................................... ج( اگر المپ E1 بسوزد و فاز L2 قطع شود چه اتفاقی برای مدار میافتد............................................................................... د( اگر سيم نول در مدار وجود داشت و فاز L2 قطع مي شد نور بقيه المپها چه تغييری میكرد.......................................................... ه( اگر سيم نول در مدار وجود داشته باشد و المپ E3 بسوزد چه اتفاقی برای مدار میافتد.................................................................... ح( اگر سيم نول در مدار وجود داشته باشد در صورتي كه المپ E1 بسوزد و فازL2 قطع شود چه اتفاقی برای مدار خواهد افتاد.................................................................................................................. 6 -در شكل 1-18 نقشهي ترمينالي را تكميل نماييد. الف- ستاره المپي با ولتمتر و آمپرمتر در مسير فازي A2 E1 E2 A 1 V 1 A 3 A 1 A 2 A 3 E1 E2 E3 E4 E5 E6 V 1 V2 V3 V 2 E3 E4 V 3 E6 E5 شكل 1-18 ب- ستاره المپي با ولت متر و آمپر متر در مسير خط A 2 V 1 E1 A 1 V 2 A 3 A 1 A 2 A 3 E1 E2 E3 E4 E5 E6 V 1 V 2 V 3 E2 E3 E4 V 3 E6 E5 شكل 19-1 12

گزارش کار عملی 2 نام كار عملی: بررسی اتصال ستاره المپی)متعادل و نامتعادل( تاريخ انجام كار عملي: / / 13 شرح كار: عيوب احتمالی در كار: ليست وسايل مورد نياز: ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد/مقدار ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 ليست ابزار مورد نياز: ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 13

پرسش های کار عملی 3 1- به سواالت زير در مورد اتصال مثلث المپی شكل 1-20 پاسخ دهيد الف( اگر فاز L1 قطع شود نور المپها چه تغييری میكند... ب( اگر فازL2 قطع شود نور المپها چه تغييری میكند... ج( اگر فازL3 قطع شود نور المپها چه تغييری میكند... د( اگر المپE1 بسوزد نور بقيه المپها چه تغييری میكند... ه( اگر المپ E2 بسوزد نور بقيه المپها چه تغييری میكند... و( اگر المپ E5 بسوزد نور بقيه المپها چه تغييری میكند... ز( اگر المپ E4 بسوزد نور بقيه المپها چه تغييری میكند... ح( اگر فاز L2 قطع شود و المپ E3 بسوزد نور بقيه المپها چه تغييری میكند... ط( اگر فاز L2 قطع شود و المپ E2 بسوزد نور بقيه المپها چه تغييری میكند... 2- در شكل 1-21 نقشه ي ترمينالي را تكميل نماييد. ج(مثلث المپی با ولتمتر و آمپر متر در مسير فازی L1 L2 L3 E5 E6 E1 E4 E3 E2 شكل 1-20 A 3 E1 E3 E5 V 1 V 1 A 1 E6 E1 E5 A 3 V3 A 1 A 2 E2 E4 E6 V2 V3 E2 A 2 E3 V 2 E4 شكل 1-21 د(مثلث المپی با ولت متر در مسير فاز و آمپرمتر در مسير خط A 2 A 1 A 3 A 3 E1 E3 E5 V 1 V 1 E2 E1 E3 E6 V 2 E5 E4 V3 A 1 A 2 E2 E4 E6 V2 V3 شكل 1-22 15

3- با توجه به مشخصات پالکهای شکلهای 1-23 تا 1-28 روی خطچین نشان داده شده شرح الزم را بنویسید..................... شکل 1-23.............................. شکل 1-24.............................. شکل 1-25 16

.............................. شکل 1-26................................. شکل 1-27................................. شکل 1-28 17

4- براي محاسبه ی جريان نامي يك موتور سه فاز دو برابر قدرت موتور به KW را به عنوان جريان نامي موتور بر حسب A در نظر بگيريم اين محاسبه براي اكثر موتور ها با خطای كمی درست است. الف( بررسی كنيد آيا جريان نامی پالك موتورهای پرسش قبل دو برابر قدرت موتور است...... ب( بررسی كنيد آيا براي موتورهايی كه قدرت آنها برحسب اسب بخار HP نوشته شده است ضريب 1/5 براي بدست آوردن جريان نامی از روی توان درست است... I n P( KW ) ( A ) = 2 P( KW ) 3 0. 3 8 0. 7 5 V(KV) Cosφ... بیشتر بدانیم الف-تشخیص نوع اتصال موتورسه فاز روتور قفسی به شبكهی برق ایران v L ir نشان برای چنين تشخيصی ابتدا بايد توجه داشت ولتاژ سه فاز شبكه برق ايران كه آنرا با میدهيم 400 يا 380 ولت است اين ولتاژ روی مصرفكنندههای سه فاز كه با اتصال ستاره ايجاد شده است ولتاژ فاز 230V VP ir( Y ) = اعمال میكند و روی مصرفكننده كه با اتصال مثلث ايجاد شده باشد ولتاژ فاز VP ir( ) = 400V اعمال میكند. در شكل 1-29 میتوانيد مقادير آنها را نيز ببينيد. L1 L1 V P-ir(Y) =230V V =400V V L-ir L-ir =400V V =400V P-ir( ) L2 L2 L3 شكل 1-29 L3 v p t برای تشخيص نوع اتصال موتور دانستن ولتاژ مجاز كالف يعنی اهميت زيادی دارد و اگر آنرا بدست نياوريم نمی توانيم نظری بدهيم. گاهی نوع اتصال روی پالك با دو عدد برای ولتاژ بيان می شود و گاهی نيز با يك ولتاژ و يك عالمت ستاره يا عالمت مثلث كه در زير هر دو شكل را بررسی میكنيم. اگر ولتاژ روی پالك با دو عدد بيان شده باشد بايد توجه داشت عدد كوچكتر ولتاژ مجاز ك ال ف v p t میباشد با توجه به اين مطلب امكان اتصال مثلت موتور با ولتاژ پالك 230 / 400 در شكل 1-30 بررسی شده است به دليل اينكه ولتاژ تحملی 230 ولت بوده و از ولتاژ اعمالی در شبكه برق ايران به هركالف در حالت مثلث )400 ولت( كمتر است پس اين اتصال درست نيست. بنابراين موتور باال فقط به صورت ستاره میتواند به شبكه برق ايران وصل شود توجه: دربيشتر مواقع چك كردن اتصال مثلث كافی است. 18

L1 V L-ir =400V V =230V P-t V =400V P-ir( ) L2 L3 400/230V شکل 1-30 در شکل 1-31 امکان اتصال مثلث موتور با ولتاژ پالک 680/400V را بررسی میکنیم چون ولتاژ تحملی کالف 400 ولت است و برابر با ولتاژ اعمالی در شبکه برق ایران به هر کالف در حالت مثلث است پس این اتصال اشکالی ندارد بنابراین در شبکه برق ایران این موتور میتواند ستاره مثلث راه اندازی شود. L1 V L-ir =400V V P-t =400V =V =400V P-ir( ) L2 L3 680/400V شکل 31-1 اگر روی پالک یک ولتاژ و یک عالمت ستاره یا عالمت مثلث درج شده باشد در این صورت آن ولتاژ ولتاژ مجاز همان اتصال است و با توجه به ستاره یا مثلث بودن باید ولتاژ مجاز کالف را بدست آورد در شکل 1-32 امکان اتصال ستاره موتور با ولتاژ پالک 230λ نشان داده شده است ولتاژ مجاز کالف 130 بدست میآید که کمتر از ولتاژ اعمالی شبکه برق به هر کالف در حالت ستاره یعنی 230 ولت است پس این موتور به صورت ستاره به شبکه برق ایران نمیتواند اتصال یابد بدیهی است مثلث هم نمیتواند به شبکه متصل شود. L1 V L-t =230V 230 V P-t = =130V 3 V P-ir(Y) =230V L2 L3 230 شکل 32-1 19

در شکل 1-33 امکان اتصال مثلث موتور با ولتاژ پالک 230Δ نشان داده شده است ولتاژ مجاز کالف 230V به دست میآید که کمتر از ولتاژ اعمالی شبکه برق به هر کالف در حالت مثلث یعنی 400 ولت است پس این موتور نمیتواند به صورت مثلث به شبکه برق ایران اتصال یابد. در شکل 1-33 سمت راست ولتاژ تحملی را روی اتصال ستاره بررسی میکنیم و ميبينيم که این ولتاژ با ولتاژ اعمالی شبکه برق به هر کالف در حالت ستاره یعنی 230 ولت برابراست پس این موتور میتواند به صورت ستاره به شبکه برق ایران اتصال یابد. L1 L1 V L-t =230V V P-t =230V V =400V P-ir( ) V L-ir =400V V P-t = 230V =V P-ir(Y) =230V L2 L2 L3 L3 230 شکل 33-1 در شکل 1-34 آخرین وضعیت موجود یعنی امکان اتصال موتور با ولتاژ پالک 400λ نشان داده شده است. از شکل سمت چپ ولتاژ مجاز کالف 230V بدست میآید که برابر ولتاژ اعمالی شبکه برق به هر کالف در حالت ستاره یعنی 230 ولت برابر است پس این موتور ميتواند به صورت ستاره به شبکه برق ایران اتصال یابد اما در سمت راست عدم امکان اتصال مثلث موتور نشان داده شده است. L1 L1 V L-t =400V 400 V P-t = =230V 3 =V P-ir(Y) =230V V L-ir =380V V =230V P-t V =380V P-ir( ) L2 L2 L3 L3 400 شکل 34-1 20

فاز سه موتور یک برای ایران برق شبکه در آنها مربوطبه اتصال نوع و ولتاژنامی و ب-جریاننامی ولتاژها در دقت با میشود بیان پالک روی عدد دو با آنها جریان و ولتاژ که فازی سه موتورهای در ددع به مربوط ولتاژ کوچکتر عدد بماند ثابت موتور توان آنکه برای مییابیم در نامی جریانهای و موضوع این بر عالوه است جریان کوچکتر عدد به مربوط ولتاژ بزرگتر عدد و است جریان تر بزرگ ندارند کاربردی و 660 230 مثل عددهایی بنابراین است ولت یا 380 400 ایران برق شبکه فاز سه ولتاژ ولتاژ به که جریانی میتوان شد گفته این از پیش که مطلبی به توجه با کرد نظر صرف آنها از میتوان و جریان برای عدد یک و ولتاژ برای عدد یک صورت این در کرد حذف نیز را نیست مربوط ایران برق شبکه اتصال میتواند ایران برق شبکه به ستاره صورت به فقط که موتوری برای حال میماند باقی موتور نامی اندازی راه مثلث ستاره که موتوری مورد در و است اتصال همین به مربوط آمده دست به ولتاژ و جریان یابد دهید. توضیح را علت است موتور مثلث حالت به مربوط آمده دست به جریان و ولتاژ میشود -1 شکل 35 21

گزارش کار عملی 3 نام كار عملی: بررسی اتصال مثلث المپی)متعادل و نامتعادل( تاريخ انجام كار عملي: / / 13 شرح كار: عيوب احتمالی در كار: ليست وسايل مورد نياز: ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد/مقدار ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 ليست ابزار مورد نياز: ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 22

نقشهي كار عملي 23

لغات فني فصل معنای لغات تخصصی زير را بيابيد: Power Generation Power Transmission Distribution Networks Subtransmission Lines Power Stations Power Substations Winding Residental Load Line current &Volt Unbalanced three phase Industrial load Digital multimeter Clamp Amptermeter Current Transformer Measurement Star Connection Delta Connection Phase Current&Voltag Voltmeter selector switch Electromotor Plate یادداشت..................... 24

فصل دوم کابل و کابل کشی

1 -تعريف كابل: پرسش های کار عملی 1 2 -جدول 2-1 مربوط به رنگ سيم ها در كابل را تكميل كنيد. جدول 2-1 تعداد سيم های كابل رنگ عايق سيم های كابل بدون سيم محافظ)سيم ارت( رنگ عايق سيم های كابل با سيم محافظ)سيم ارت( 1 سيمه 2 سيمه 3 سيمه 4 سيمه 5 سيمه 6 سيمه از جدول 2-1 به طور خالصه چه نتيجهای در مورد رنگ سيمها میگيريد آن را در زير يادداشت كنيد. 3 -در شكل 2-1 مشخصات كابل ها با چه حروفی روی آن ها نشان داده می شود...... شكل 2-1...... 26

4- عوامل مؤثر بر انتخاب کابل را نام ببريد. 5 -در شکل 2-2 سطح مقطع و فیوز مناسب را بیابید. شکل 2-2 فيوز مناسبA... است. فيوز مناسبA... ميباشد. 6- رابطه درصد افت ولتاژ كابل را از رابطه سطح مقطع استخراج کنید. % U= 27

بیشتر بدانیم جدول 2-2 2 مثال: يك كابل مسی با مقطع 35mm و طول 50 متر يك موتور سه فاز را در شبكه 400 ولت تغذيه میكند مطلوبست درصد افت ولتاژ: الف( بار در حالت عادی 100 آمپر با 0.8=φ Cos از شبكه جريان میكشد. ب( با در لحظه راه اندازی 500 آمپر باφ=0.35 Cos ازشبكه جريان می كشد. حل: الف( از جدول باال برای موتور درحالت عادی و در شبكه 2 سه فاز با مقطع 35mm وφ=0.8 Cos مقدارk برابر عدد يك بدست میآيد پس داريم: U= Ik L L = 100 I 0.05 = 5V شكل 2-3 ب( از جدول باال برای موتور در حالت راه اندازی و در 2 شبكه سه فاز با مقطع 35mm وφ=0.35 Cos مقدار k برابر عدد يك به دست میآيد پس داريم: U= Ik L L = 500 0.52 0.05 = 13V 28

تمرين: با توجه به مشخصات داده شده در شكل افت ولتاژ را محاسبه كنيد............. شكل 2-4 برای محاسبه كابل و ساير مشخصات در شبكه فشار ضعيف میتوانيد از نرم افزار Ecodial 3.38 شركت Schnider استفاده نماييد. - 7 مواردی كه بايد در انتخاب بست كابل رعايت شود چيست - 8 برای كابل های افشان از مقطع يك ميلی متر مربع و كابل های مفتولی از مقطع........... بايد از كابل شو استفاده شود و برای كابل های مفتولی به مقطع.......... و كم تر می توان مستقيما با ايجاد سوكتی به دستگاه متصل نمود. 29

9- اطالعات روی هر کابل را در شکل 2-5 استخراج کرده در زیر آن بنویسید. NYY 4x35 2 mm re 1/0.6 KV... NYY 4x6 2 mm rm 1/0.6 KV... NAYY 4x25 2 mm se 1/0.6 KV... NYY 4x16 2 mm re 1/0.6 KV... NKBA 3x35 2 mm sm 1/0.6 KV... NYY 5x10 2 mm rm 1/0.6 KV... شکل 2-5 30

گزارش کار عملی 1 نام كار عملی: بريدن لخت كردن و كابلشو زدن به كابل تاريخ انجام كار عملي: / / 13 شرح كار: عيوب احتمالی در كار: ليست وسايل مورد نياز: ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد/مقدار ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 ليست ابزار مورد نياز: ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 31

پرسش های کار عملی 2 1- تصاوير زير به كدام يك از اصول كلی نصب كابل ها مربوط است آن مورد را در زير شكل ياداشت كنيد............................ 2- به نظر شما چرا به شعاع خمش كابل بايد توجه داشت و مشكالت ناشی از عدم رعايت آن را در چه می دانيد الف (مشكل مكانيكی: ب(مشكل غير مكانيكی: 3- كابلی با بست كابل به ديوار نصب شده كابلی ديگر از لوله ای عبور كرده )لوله با بست به ديوار نصب شده( اين دو نوع كابل كشی را از نظر موارد زير با هم مقايسه كنيد. الف( هزينه نصب: 33

ب( مشکل گرمایی: ج(مشکل جریان الکتریکی: د( ایمنی: 4- کابلکشی در زمین خاکی را نسبت به کابلکشی در کانال از نظر موارد زیر با هم مقایسه کنید. الف( هزینه نصب: ب(تعمیرات و عیب یابی: ج(جریان کشی: د( خنک شدن: 34

میخواهیم سالن این در طرفی از شود انجام دیوار روی کابل سینی توسط سالن یک کابلکشی است قرار 5- هب میگیرد صورت سینی کابلهای طریق از پریز به برقرسانی باشیم داشته سینیها زیر در دیواری روکار پریز مناسبی نحو به پریزها به برقرسانی تا بگیریم نظر در باید را نکتهای چه آن مهار و نبشی نصب در شما نظر گیرد. صورت بلند: ساختمانهای در کابل نصب 6- نظر در باید را نکاتی چه بتونی سازه با بلند ساختمانهای در عمودی و افقی مسیرهای در برقرسانی مورد در گرفت دیوار روی روکار بصورت پالستیکی داکتهای توسط اداری ساختمان یک داخل فاز سه کابلهای کابلکشی 7- داشت خواهد همراه به ساختمان برای آینده در مخاطراتی چه کار این فنی نظر از است شده انجام سقف و 35

گزارش کار عملی 2 نام كار عملی: كابل كشی روی ديوار و سقف تاريخ انجام كار عملي: / / 13 شرح كار: عيوب احتمالی در كار: ليست وسايل مورد نياز: ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد/مقدار ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 ليست ابزار مورد نياز: ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 36

لغات فني فصل معنای لغات تخصصی زير را بيابيد: Cable Conductor Cable Insulation Cable Sheath Cable Shield Laying Cable Cable Lug Cable Gland Conductor round Cable Tray Conductor Sector Permissible Current Copper Conductor Aluminium Conductor Cross Sectional Area Joint Termination Bending Radius Gland Example of a cable :PROTODUR Cable NAYY 3 150 mm 2 SE Here, The symbles have the meanings: متن روبرو بريده ای از يك كاتالوگ می باشد آن را ترجمه كنيد. N A Y Y 3 150 Standard type Aluminum Conductor PVC insulation PVC sheath Three Cores rated Cross-section of Conductor in 2 mm 38

یادداشت..................................................................... 39

فصل سوم راه اندازي موتورهاي الكتريكي با كليدهاي دستي

پرسش های کار عملی 1 1- جمالت زير را تكميل كنيد. - امروزه در صنعت از كليد های.......... بيش تر استفاده می شود چرا كه نسبت به كليد های غلتكی......بيش تری دارد. -كليد زبانه در صنعت به كليد..........نيز معروف است و نسبت به كليدهای اهرمی.......... از خود عبور می دهد. - عالوه بر اتصاالت داخلی ممكن است در خارج نيز چند پيچ به وسيله قطعه فلز ثابت اتصاالت كليد....... را به ي كديگر وصل كند. 2 -در جدول 3-1 در مقابل هر تصوير كليد نام آن را ياداشت كنيد. جدول 3-1 41

3- نقشههای راهاندازي يك موتور الكتريكي سه فاز را با کلید صفر و یک در شکل 3-1 تکمیل کنید. شکل 3-1 42

گزارش کار عملی 1 نام كار عملی: راه اندازی موتور الكتريكی سه فاز با كليد 0-1 تاريخ انجام كار عملي: / / 13 شرح كار: عيوب احتمالی در كار: ليست وسايل مورد نياز: ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد/مقدار ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 ليست ابزار مورد نياز: ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 43

پرسش های کار عملی 2 1 -در شكل 3-2 كليد سه فازی نشان داده شده كه در آن فاز L1 ثابت و جای فازهای L2 وL3 با تغيير وضعيت كليد عوض مي شود نقشه ی اين كليد از لحاظ ساختمانی مربوط به كدام كليد است يك عيب اين نوع كليد ها چيست شكل 3-2 45

2- نقشههای مربوط به کلیدهای زبانهای چپگرد-راستگرد را در شکل 3-3 تکمیل کنید. شکل 3-3 46

3- دو فاز شدن چیست 4 -در چه صورتی ممکن است یک الکتروموتور دو فاز شود 5 -الکتروموتور موجود در کارگاه را در حالت بیباری و با حضور مربی دوفاز کنید و نتایج مشاهدات خود را بنویسید. الف(صدا: ب( گرما: ج( جریان: - 6 پيامد هر يك از حالتهاي دو فاز شدن موتور در سمت چپ نوشته شده است. با پيكان آنها را به جمالت سمت راست ارتباط دهید. دو فاز شدن در بی باری قبل از چرخش دو فاز شدن برای موتور در زیر بار دو فاز شدن موتور در بی باری حین چرخش ممکن است موتور در شرایط غیر عادی به کار خود ادامه دهد. نمیتواند باعث راه اندازی شود و از موتور صدای هوم میآید. احتماال سریعا باعث سوختن موتور میشود. 4- عملکرد اهرمی کلید دو طرفه سه فاز مانند کلید چپگرد راستگرد را در شکل 3-4 میبینید که کلید در وضعیت برق شهر رسم شده و به مصرفکننده متصل است. با چرخاندن در وضعیت 0 کلید خاموش شده و در وضعیت 2 کلید بجای برق شهر از برق ژنراتور اضطراري به مصرفکننده برق میرساند. شکل 3-4 در شکل 3-5 کلید دو طرفه زبانهای نشان داده شده است. با دنبال کردن مسیرها در وضعیت 1 و 2 برروی نقطهچینها محل قرارگیری برق شهر ژنراتور و مصرفکننده را مشخص کنید. راهنمایی: مصرف کننده در هر دو وضعیت کلید برق دار میشود و وضعیت 1 مربوط به برق شهر و 2 مربوط به ژنراتور است. شکل 3-5 47

گزارش کار عملی 2 نام كار عملی: راه اندازی موتور الكتريكی سه فازبه صورت چپگرد-راستگرد با كليد زبانه ای تاريخانجام كار عملي: / / 13 شرح كار: عيوب احتمالی در كار: ليست وسايل مورد نياز: ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد/مقدار ردیف نام وسیله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 ليست ابزار مورد نياز: ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار ردیف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 48

پرسش های کار عملی 3 1- برای آن كه يك موتور از حالت سكون به دور نامی برسد آن را وسايلی كه....... ناميده می شود به كار می اندازند اگر موتورهای با توان باال را مستقيما به برق وصل كنيم جريان راه اندازی حدود....... برابر جريان نامی از شبكه دريافت می كنند در نتيجه احتمال دارد..................... صدمه ببينند به همين جهت بايد بتوانيم جريان راه اندازی را كنترل و محدود كنيم به همين دليل از راه اندازی به روش ستاره مثلث استفاده میكنيم. 2- موتورهای با قدرت باال را كه اتصال آنها مثلث باشد برای كاهش جريان راه اندازی ابتدا به صورت....... راه اندازی می كنيم و برای كار با قدرت بيش تر به صورت...... به كار می گيريم. 3- با توجه به آن كه جريان حالت مثلث سه برابر جريان حالت ستاره در يك موتور است اما روی پالك موتور دو جريانی كه نوشته می شود با هم رابطه ی برابری دارند هر چند يكی از جريان ها مطابق نوشته روی پالك برای حالت ستاره و ديگری برای حالت مثلث است.چرا 4- نقشه های مربوط به كليدهای زبانه ای ستاره - مثلث را در شكل 3-6 تكميل كنيد. شكل 3-6 50

5- اگر هنرجویی ضمن راه اندازی موتور با کلید ستاره- مثلث ترمینالهای موتور را از قبل به صورت ستاره اتصال دهد چه خطری در آزمایش این مدار حین رفتن به حالت مثلث پیش خواهد آمد 6- اگر در شکل 3-7 کلید نشان داده شده بخواهد اتصال ستاره-مثلث را ایجاد نماید سيمهاي زیر کلید چگونه باید به ترمینالهای موتور اتصال یابند. شکل 3-7 51

گزارش کار عملی 3 نام کار عملی: راه اندازی موتور الکتریکی سه فازبه صورت ستاره-مثلث با کلید زبانه ای تاریخانجام کار عملي: / / 13 شرح کار: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 52

عیب یابی: در آزمایش مدار ستاره مثلث در حالت ستاره گردش موتور عادی است اما زمانی که موتور به حالت مثلث می رود کار موتور با سر و صدا همراه است به نظر شما چه اشتباهی در بستن مدار ستاره مثلث رخ داده است و چگونه عیب مورد نظر برطرف می شود بيشتر بدانيم انتخاب فيوز میخواهیم روش پیدا کردن فیوز مناسب راه اندازی موتور را از نمودار شکل 3-8 نشان دهیم. در این نمودار محور افقی جریان مورد انتظار و محور عمودی زمان قطع فیوز است که از میلی ثانیه تا ثانیه و در باال برحسب دقیقه نشان داده شده است. با توجه به این جریان و زمان قطع منحنیای برای هر فیوز رسم شده است. روش به دست آوردن فیوز از روی منحنی چنین است: اگر جریان نامی موتور را داشته باشیم یا این جریان را از توان موتور به دست آوریم با توجه به نوع موتور که جریان راه اندازی آن عددی بین 4 تا 7 برابر جریان نامی خواهد بود جریان راه اندازی را به دست می آوریم این جریان فقط 2 تا 5 ثانیه ابتدای راه اندازی وجود دارد و با توجه به جریان راه اندازی فیوزی را انتخاب میکنیم و از روی منحنی زمان قطع این فیوز را به دست شکل 3-8 میآوریم زمان قطع به دست آمده باید از زمان راه اندازی مورد نظر بیشتر باشد اگر زمان قطع کمتر از زمان راه اندازی بود فیوزی با یک رنج باالتر را انتخاب میکنیم و مرحله باال را دوباره تکرار میکنیم تا زمان قطع به دست آمده از زمان راه اندازی مورد نظر بیشتر باشد. 54

پرسش های کار عملی 4 1- سرعت میدان گردان موتورهای چندفازه با فرکانس جریان.............نسبت مستقیم و با تعداد جفت 200 که..... تعداد دور موتور 299 قطبهای سیم بندی نسبت..........دارد. فرمول آن به صورت = 3465 بر حسب...............وf...... برحسب....... و تعداد جفت قطب سیمبندی را با...........نشان میدهند. 2- با توجه به فرمول سرعت میدان گردان و فرکانس شبکه برق ایران 50Hz است ضمنا فقط جفت قطبهای 1 و 2 و 3 و 4 و..... را داریم. جدولی در زیر ساخته شده که سرعت موتورها را در شبکه برق ایران نشان میدهد آنرا تکمیل کنید. با توجه به جدول حداکثر سرعت ممکن برای موتورهای سه فاز در شبکه 50Hz چقدر خواهد بود............ سرعت سنکرون n s تعداد قطب = P 1 2 3 4 3- موتورهایی که به ازای هر سرعت یک سیمپیچ با تعداد قطبهای مشخص در محیط استاتور قرار داده باشند و سیمپیچ سرهایی جداگانه روی تخته کلم داشته باشد را موتور چند سرعته............. گویند.در شکل 3-9 تخته کلم این موتور نشان داده شده است در سرعت کم و زیاد اتصاالت آن را به همراه برق رسانی و حروفگذاری تکمیل نمایید. شکل 3-9 55

4 -در موتور داالندر هم به روش.............تغییر سرعت را ایجاد میکنند که برای تعداد قطبهای بیشتر اتصال سیم پیچهای استاتور به صورت...............و برای تعداد قطب کمتر سیمپیچهای استاتور به صورت ستاره خواهد بود بنابراین........... مربوط به اتصال مثلث و............ مربوط به اتصال ستاره دوبل میباشد. 5 -نسبت سرعتها در موتورهای داالندر................. است یعنی موتورهای سه فاز داالندر 8( و 4 قطب( و یا ) 12 و 6 قطب( که در فرکانس 50 هرتز کار میکنند سرعتهای................. و................. هستند. 6- اتصال موتور سه فاز داالندر را در استانداردهای جدید برای سرعتهای تند و کند در دو شکل مجزا با حروفگذاری و برقرسانی رسم کنید. شکل 3-10 7- اتصال موتور سه فاز داالندر را در استانداردهای قدیم برای سرعتهای تند و کند در دو شکل مجزا با حروفگذاری و برقرسانی رسم کنید. شکل 3-11 56

8- نقشههای شکل 3-12 را تکمیل کنید. شکل 3-12 57

گزارش کار عملی 4 نام کار عملی: راه اندازی موتور الکتریکی سه فاز دو سرعته داالندر با کلید زبانه ای تاریخانجام کار عملي: / / 13 شرح کار: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 58

پرسش های کار عملی 5-1 موتورهای تکفاز از........... سیم پیچی تشکیل شده است که با هم حدود.............. درجه اختالف فاز دارند برای راه اندازی آن ها ابتدا هر دو سیم پیچ در مدار قرار می گیرد و پس از آن که سرعت موتور به......... سرعت نامی رسید سیم پیچ.......... از مدار خارج می شود. 2 -نقشه های مربوط به کلیدهای زبانه ای را در شکل 3-13 تکمیل کنید. شکل 3-13 60

3- نقشهی مربوط به کنتور سه فاز سه سیمه را در شكل 3-14 تکمیل کنید و نام هر مدار را در زیر آن بنویسید. شکل 3-14 61

گزارش کار عملی 5 نام کار عملی: راه اندازی موتورتک فاز آسنکرون با کلید زبانه ای تاریخ انجام کار عملي: / / 13 شرح کار: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 62

لغات فني فصل معنای لغات تخصصی زیر را بیابید: Rotary Switches Direct-on-line(DOL) starting Dela Star Starting Stator Resistance Starting Voltmeter Selector Switch Two-Speed Motor يادداشت................................................ 64

فصل چهارم راه اندازي موتورهاي الکتریکي با کلیدهاي مغناطیسي)کنتاکتور(

پرسش های کار عملی 1 1- کنتاکتور مانند اکثر رله ها با استفاده از خاصیت.......کار می کند. و یک مدار با جریان و ولتاژ باالتر به نام........ را توسط مدار یک مدار با جریان و ولتاژ پایین تر به نام مدار..... کنترل می کند. 2- مزایای کنتاکتور نسبت به کلید دستی را فهرست نمایید 3- طرز کار کنتاکتور AC در زیر بیان شده است جاهای خالی را پر کنید. - در کنتاکتور AC برای جلوگیری از لرزش حاصل از....... از یک............. استفاده می شود. - نیروی کششی مغناطیسی متناسب با............. جریان عبوری و در نتیجه متناسب با.............. است. - اگر رابطه جریان لحظه ای به صورت............... باشد مقدار نیروی کششی مغناطیسی برابر........ خواهد شد. - یعنی فرکانس نیروی کششی...........برابر فرکانس شبکه خواهد شد و مقدار نیرو ی کششی....... خواهدبود. - نوسانات حاصل را می توان به وسیله ی یک حلقه بسته که در سطح قطب جاسازی می شود به حدود..... تا..... کاهش داد. - به این ترتیب لرزش از بین خواهد رفت. عمل حلقه مانند سیم پیچ.............که در حالت...... قرار گرفته است. - فوران فرعی حاصل از حلقه با فوران اصلی........دارد یعنی زمانی که نیروی کشش فوران اصلی صفر است نیروی کششی فوران فرعی........ خواهد بود. 4- دو نیرو در شکل 4-1 رسم شده حاصل جمع دو نیرو را در سمت راست آن ترسیم کنید. این نیروی کششی که به هسته متحرک اثر می کند در هر لحظه باید از نیروی مقاومت..... بیش تر باشد. شکل 4-1 66

کنتاکتور: ظاهری ساختمان 5- میباشد..... ترمینالهای.و..... و..... کنتاکتهای. شامل به را برق فاز سه کلید یک مانند و میکنند ایجاد را خروجی سه و ورودی سه قدرت: الف(کنتاکتهای )..... و..... ( )... و.... ( شماره با قدرت کنتاکت هر برای ترمینالها شماره میرسانند کننده( )مصرف موتور میشود. مشخص )......و.... ( آنها سیمکشی قالب در و میشود استفاده فرمان مدار در که کمکی ب(کنتاکتهای رقم میشوند مشخص رقم دو با کنتاکت هر ترمینالهای نمود ایجاد را مدارات در طراحی تنوع میتوان....و.... عدد یعنی را آن بودن بسته یا باز )یکان( دوم رقم و میکند مشخص را کنتاکت ردیف اول)دهگان( میسازد را کنتاکت یک پایه دو هر آن بودن بسته برای....... و...... عدد و کنتاکت بودن باز برای... و. ) ) 22 و 21 یا ) 12 و 11 ( بسته کنتاکتهای.. و. ) 23 و 24 ( یا ) 13 و 14 ( کنتاکتهای مانند ولتاژ 220V با معموال و میشود مشخص........ و...... حروف با که میباشد کنتاکتور بوبین تغذیه : ج(تغذیه بسته به باز حالت از کرده عمل کنتاکتور قدرت و فرمان کنتاکتهای بوبین به دادن برق با میکند کار یا 24V میدهند. حالت تغییر عکس به یا و باال مطالب به توجه با را آن ترمینالهای شده مشخص آن ترمینالهای با کنتاکتور یک 4-2 شکل در 6- کنید. مشخص شکل 4-2 : متال( بار)بی اضافه رله معرفی 7- جلوگیری برای نیز متال بی میشود استفاده مدار در........... از جلوگیری برای فیوز که همانگونه شده دار برق متال بی قدرت ترمینالهای کنتاکتور از میشود.بعد استفاده راهاندازی مدارهای در........... از که دارد نیز فرمان کنتاکتهای متال بی این بر عالوه میرسانند موتور به را برق متال بی از خروجی جریان و میباشد........و.... فرمان مدار در ترمینالها این شماره میگیرند قرار فرمان مدار فیوز از بعد فرمان مدار در شکل 4-3 67

8- نام و طرز کار مدار شکل 4-4 را بنویسید. شکل 4-4 68

9- نقشههای مربوط به راهاندازی موتور الکتریکی سه فاز به صورت دايم را تکمیل کنید. شکل 4-5 69

گزارش کار عملی 1 نام کار عملی: راه اندازی موتورالکتریکی سه فاز به صورت دایم کار تاریخ انجام کار عملي: / / 13 شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 70

10- راه اندازی موتور سه فاز از یک محل دایم: الف - قبل از بستن مدار نقشه مونتاژ را تکمیل کنید. ب - طرز کار مدار را بنویسید. شکل 4-6 72

11- نقشههای مربوط به مدار راهاندازی فقط با دو دست )پرس( وراهاندازی از دومحل را تکمیل کنید شکل 4-7 شکل 4-8 73

پرسش های کار عملی 2 1- مشخصات برچسب کنتاکتورهای شکل های 4-9 و 4-10 را در کنار پیکان های نشان داده شده یادداشت کنید. شکل 4-9 LC1 D12 برچسب کنتاکتور 11 شکل 4-10 74

ار.ميشود....... فشردن يا كردن عمل با و بوده...... عادي. حالت در كه كنتاكتي يا شستي 2- Normally (گویند. Open)NO را.ميشود........ فشردن يا كردن عمل با و.بوده........ عادي حالت در كه كنتاكتي يا شستي -3 گويند. )Normally Close)NC میدهند. نشان را......... و......... متال بی اتصال 4-11 شکل -4 شکل 4-11......... روي جرياننامي مقدار روي تنظيم جاي به گيرد قرار فازي مسير در بيمتال كه صورتي در 5- چرا شود بسته مثلث 4-12 شکل مطابق موتور که میافتد اتفاق زمانی مطلب این ميشود تنظيم ناميجريان میباشد. خط.جریان...... فاز. جریان که شکل 4-12 کنید استخراج میتوانید برچسب این از مشخصاتی چه شده آورده 4-13 شکل در متالی بی برچسب 6- شکل 4-13 75

7- در شکل 4-14 نمای روبروی یک بی متال نشان داده شده است دکمههای موجود برروی آن چه کاربردی دارند شکل 4-14 8- نقشههای مربوط به مدار راهاندازي موتور سه فاز به صورت لحظهاي- دايم را تکمیل کنید. شکل 4-15 76

گزارش کار عملی 2 نام کار عملی: راه اندازی موتور سه فاز به صورت لحظه ای _ دایم کار تاریخ انجام کار عملي: / / 13 شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 77

9- راه اندازی موتور سه فاز لحظه ای- دایم: الف( قبل از بستن مدار نقشه مونتاژ را تکمیل کنید. ب( طرز کار مدار را بنویسید. شکل 4-16 79

10- مدار راه اندازی لحظهای و دایم کار کنترل از دو محل را که درشکل 4-17 نشان داده شده تکمیل کنید. شکل 4-17 80

11- نوع دیگری از مدار راه اندازی موتور سه فاز کنترل از دو محل را که در شکل 4-18 نشان داده شده است تکمیل کنید. شکل 4-18 81

پرسش های کار عملی 3 1- شکل 4-19 چه وسیله ای را مشخص می کند جای خالی توضیحات در مورد این وسیله را پر کنید. شکل 4-19 این وسیله از یک قسمت حرارتی برای جلوگیری از.............. و یک قسمت مغناطیسی برای جلوگیری............تشکیل شده است. این کلید پشتیبان کنتاکتور بوده به همین خاطر..........در مدار قرار میگیرد. این وسیله در مدار میتواند جایگزین........ و....... در مدار قدرت شود.در این صورت کنتاکت........ این کلید در مدار فرمان قرار میگیرد. -2 در قدیم فیوز مینیاتوری تندکار که برای مصارف......... استفاده میشد را با عالمت......... و فیوز مینیاتوری کند کار که برای مصارف......... استفاده میشد را با عالمت...... نشان میدادند. امروزه فیوز مینیاتوری تند کار را با حرف......... و فیوز مینیاتوری کندکار را با حرف......... نشان میدهند. 3- برای کنترل سطح آب یا مایعات داخل مخازن از کلید......... استفاده میشود عالمت این وسیله را در زیر رسم کنید و برای کنترل سطح گاز داخل مخازن و کمپرسورها و تنظیم فشار لوله ها از کلید......... استفاده میشود عالمت آن را رسم کنید. 4- در صورتی که در کلید شناور سیم رنگ آبی کنتاکت بسته و کنتاکت مشترک آن با رنگ سیاه و کنتاکت باز با سیم رنگ قهوه ای مشخص شده باشد برای آن که بتوانیم مدار راه اندازی موتور سه فاز دایم کار را به صورت دستی و با فلوتر سویچ بسازیم سیم ها به کدام محل ها باید وصل شوند )از شکل 4-20 کمک بگیرید(. اشکال چنین شکل 4-20 82

5- نقشههای مربوط به مدار راهاندازي دو موتور الكتريكي به صورت يكي پس از ديگري را تکمیل کنید. شکل 4-21 83

گزارش کار عملی 3 نام کار عملی:راه اندازی موتورهای الکتریکی به صورت یکی پس از دیگری تاریخ انجام کار عملي: / / 13 شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 84

6- هنرجویی تصور میکند مدار یکی پس از دیگری به صورت شكل 4-22 میباشد چه اشکاالتی بر این مدار وارد است شکل 4-22 اشتباه متداول: در مدار یکی پس از دیگری معموال اشتباهی که پیش میآید این است که هنرجو در نقشهی کتاب از همان کنتاکت خود نگهدار 14-13 که برای کنتاکتور اول استفاده کرده برای وابسته شدن کنتاکتور دو استفاده میکند در این صورت با زدن شستی I چه اتفاقی برای مدار میافتد 86

7- مدار یکی پس از دیگری: الف- قبل از بستن مدار نقشه مونتاژ را تکمیل کنید. ب- طرز کار مدار را بنویسید. شکل 4-23 87

7- در شکل 4-24 نقشههای مربوط به مدار یکی به جای دیگری را با توجه به طرز كار آن تکمیل کنید. طرز کار : در این مدار یکی به جای دیگری با وارد شدن کنتاکتور دوم این کنتاکتور کنتاکتور اول را از مدار خارج میکند. شکل 4-24 88

8- در شکل 4-25 نقشههای مربوط به مدار یکی به جای دیگری نوع دوم را تکمیل کنید. )در این مدار قبل از وارد شدن کنتاکتور دوم کنتاکتور اول از مدار خارج میشود.( شکل 4-25 طرز کار مدار: 1 -کنتاکتور K2M نتواند قبل از کنتاکتور K1M روشن شود. 2 -با زدن شستی II قبل از وصل کنتاکتور K 2M کنتاکتور K 1M از مدار خارج شود. 3 -با وصل کنتاکتور K2M دیگر K 1M نتواند روشن شود. 9- چه لزومي دارد كه كنتاكتور كمكي در مدار وجود داشته باشد 89

بیشتر بدانیم فیوز مینیاتوری از دو قسمت مغناطیسی برای جلوگیری از اتصال کوتاه )جریان زیاد زمان سریع (و قسمت حرارتی برای اضافه بار )افزایش تدریجی جریان(تشكیل شده است. فیوز مینیاتوری از نظر زمان عملكرد در دو نوع تندکار )B( برای مصارف روشنایی و فیوز کند کار) C ( ساخته مي شوند در شكل های 4-26 تا 4-27 منحنی محدود عملكرد فیوز مینیاتوری کندکار و تندکار نشان داده شده است که هر دو قسمت حرارتی و مغناطیسی دارند. ond 10000 5000 2000 1h 1000 500 200 100 50 20 10 5 2 1 0.5 0.2 0.1 0.05 0.02 0.01 0.005 0.002 0.001 0.5 1 2 345 7 10 20 30 50 70 100 200 I in I n قطع حرارتی قطع مغناطیسی شکل 4-26 Second 10000 5000 2000 1h 1000 500 200 100 50 20 10 5 2 1 0.5 0.2 0.1 0.05 0.02 0.01 0.005 0.002 0.001 0.5 1 2 345 7 10 20 30 50 70 100 200 I in I n قطع حرارتی قطع مغناطیسی شکل 4-27 90

10000 5000 2000 1h 1000 500 200 100 50 20 10 cond 5 2 1 0.5 0.2 0.1 0.05 0.02 0.01 0.005 0.002 0.001 0.5 1 2 3 4 5 7 10 20 30 50 70 100 200 I in I n در شکل 4-28 دو منحنی را در یک شکل برای مقایسه کنار هم قرار داده است. قطع حرارتی قطع مغناطیسی شکل 4-28 91

پرسش های کار عملی 4 1- شکل های 4-29 و 4-30 نمودار زمانی کار دو تایمر را نشان می دهد نام هر کدام را در زیر آن مشخص کرده و اتفاقی که با تغذیه تایمر و عملکرد کنتاکت آن می افتد را توضیح دهید. شکل 4-29 شکل 4-30 2- شکل زیر عالمت دو تایمر را مشخص می کند نام آن ها را در زیر شکل نوشته و ترمینال های آن ها را حروف و شماره گذاری کنید....... شکل 4-32 شکل 4-31 92

3- طرز کار مدار شکلهای 4-33 و 4-34 را بنویسید. شکل 4-34 شکل 4-33 93

ساخت شستی دوبل با شستیهای دوخانه خانههای محل فشردن شستی به همراه محل قرارگیری آنها باچرخش قابل جدا شدن است پس از آنکه این کار را انجام دادید شکل 4-39 مطابق شکل 4-40 یک شستی دیگر را در دست بگیرید و شستی قبل را به پشت آن با عمل چرخاندن جا بزنید. حال یک شستی دوبل ساخته خواهد شد )شکل.)4-40 شکل 4-40 ترمینالهای یک سمت شستی که توسط یک خانه فشرده میشوند یک شستی دوبل و ترمینالهای سمت خانه دیگر هم شستی دوبل دیگری خواهند بود. شکل 4-41 در مدار شکل 4-38 شستی دوبل با دو کنتاکت باز را در نقشه به کار بردیم راه ساخت چنین شستی نیز به همین روش ممکن خواهد بود باید توجه داشت که قبل از چرخش برای جا زدن به وضعیت کنتاکتها که در زیر هم قرار میگیرند باید توجه کرد. شکل 4-42 96

گزارش کار عملی 4 نام کار عملی: راه اندازی موتورهای الکتریکی به صورت زمانی)اتوماتیک( تاریخانجام کار عملي: / / 13 شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 97

98 نقشه ي كار عملي

پرسش های کار عملی 5 1- برای آن كه مدار شکل 4-43 مدار فرمان چپگرد راستگرد باشد چه ضعف هایی دارد......... شکل 4-43 2- برای آن كه مدار شکل 4-44 مدار فرمان چپگرد راستگرد باشد چه ضعف هایی دارد......... شکل 4-44 99

3- طرز کار مدار شكل 4-45 را شرح دهید. کنتاکتور K 1M برای سمت راستگرد و کنتاکتور K 2M برای سمت چپگرد است. اگر همزمان دو شستی را برای روشن شدن فشار دهیم موتور کدام سمت میچرخد......... شکل 4-45 4- طرز کار مدار شكل 4-46 را شرح دهید موتور در کدام حالت کاری باشد نمیتوان آن را به سمت مخالف بدون زدن شستی 0 تغییر جهت داد.چرا......... شکل 4-46 100

5- در شکلهای 4-47 و 4-48 نقشههای مربوط به مدار چپگرد راستگرد با حفاظت کامل را تکمیل کنید. شکل 4-48 شکل 4-47 101

6- در شکلهای 4-49 و 4-50 نقشههای مربوط به مدار چپگرد راستگرد با حفاظت سریع را تکمیل کنید. شکل 4-50 شکل 4-49 102

7- مدار چپگرد- راستگرد سریع: الف- قبل از بستن مدار نقشه مونتاژ را تکمیل کنید. ب-طرز کار مدار را بنویسید. شکل 4-51 103

گزارش کار عملی 5 نام کار عملی: راه اندازی موتور الکتریکی به صورت چپگرد- راستگرد تاریخ انجام کار عملي: / / 13 شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 104

اشتباه متداول: در مدار فرمان چپگرد راستگرد برای حفاظت از کنتاکت بسته یک کنتاکتور در مسیر کنتاکتور دیگر استفاده می شود بعضی مواقع هنرجویان به جای آن که کنتاکت بسته یک کنتاکتور را در مسیر کنتاکتور دیگر قرار دهند این کنتاکت را در مسیر راه اندازی بوبین همان کنتاکتور قرار می دهند در این صورت با زدن شستی مدار چه اتفاقی می افتد یادداشت................................................... 106

پرسش های کار عملی 6 1- در شکل های 4-52 و 4-53 مدار ساپورت تراش را تکمیل کنید. شکل 4-53 شکل 4-52 107

گزارش کار عملی 6 نام کار عملی: راه اندازی موتورالکتریکی به صورت چپگرد-راستگرد در قلم گیر تراشتاریخ انجام کار عملي: / / 13 شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 108

پرسش های کار عملی 7 1- کلید تابع حرارت )ترموستات(: از این کلید در کورهها و حتی تاسیسات برودتی و حرارتی ساختمان استفاده میشود.کنتاکتهای آن تابع درجه حرارت عمل میکند. مثال کاربردی: برای کنترل سطح دما میتوان مدار زیر را ساخت اگر دما........ از 40 C باشد مدار قطع است واگر دما........ آمده به 25 برسد مجدد وصل میشود. عالمت....در مدار شکل 4-54 110

2- طرز کار و شرایط کاری مدارهای شکلهای 4-55 و 4-56 را به طور کامل بنویسید. شکل 4-56 شکل 4-55 111

3 -طرز کار و شرایط کاری مدارهای شکلهای 4-57 و 4-58 را به طور کامل بنویسید. شکل 4-58 شکل 4-57 112

4 -مدار شکل 4-59 را تکمیل کنید. شکل 4-59 113

طراحی در کار عملی کوره و مخزن 7 ضعف برای مدار مطرح شد و برای رفع آن تکنیکی معرفی شد که مدار آن در شکل 4-60 آمده و آن تکنیک این است کنتاکتوری به دنبال خود کنتاکتور دیگری را وصل میکند اما قطع شدن این کنتاکتور وابسته به قطع کنتاکتوری که آن را وصل کرده نیست. در شکل 4-60 کنتاکتور کمکی 3 K به دنبال K 1M روشن میشود اما قطع این کنتاکتور وابسته به فشردن لیمیت سویچي که K 1M را خاموش میکند نیست.از این تکنیک در طراحی بسیاری از مدارات استفاده میشود. 5- مدار تسمه نقاله را با استفاده از تکنیک فوق با شرایط کاری زیر طراحي کنید: الف- برای وصل مدار از شستی I و برای قطع مدار از شستی 0 استفاده میشود. ب - تسمه نقاله 1 به تنهایی کار نکند )به دنبال آن تسمه نقاله 2 به کار افتد(. ج - تسمه نقاله 2 همیشه 30 ثانیه پس از قطع تسمه نقاله 1 از کار بیفتد. شکل 4-60 114

گزارش کار عملی 7 نام کار عملی:راه اندازی موتور الکتریکی به صورت چپگرد-راستگرد با توقف زمانی در کوره تاريخانجام كار عملي: / / 13 شرح كار: طرز كار مدار را بنويسید: عیوب احتمالی در كار: لیست وسايل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 115

پرسش های کار عملی 8 1 -در هر يك از مدارهاي ستاره- مثلث در شکل های 4-61 تا 4-63 بی متال در محل متفاوتی قرار گرفته است. توضيح دهيد كه قرار گرفتن بي متال در هر يك از شکل ها چه تأثيری در حفاظت موتور و مقدار تنظيمی بی متال دارد شکل 4-61 شکل 4-62 شکل 4-63 117

اشتباه متداول: در مدار قدرت ستاره مثلث ترتيب قرارگيري كنتاكتورها از چپ به راست K 1M میباشد در صورتی كه در مدار فرمان ترتيب قرار گرفتن از چپ به راست K 1M و K 3M و K 2M و 2M K و K 3M می باشد به نظر شما بهتر است هنرجويان كنتاكتورهای خود را روی تابلو به چه ترتيبی قرار دهند در صورتی كنتاكتورها را مانند ترتيب مدار فرمان بچينند اما زمان بستن مدار قدرت اين مطلب را فراموش كنند چه اتفاقی برای مدار آنها خواهد افتاد 2 -در شکل های 4-64 و 4-65 نقشه های مربوط به ستاره مثلث اتوماتيك را تکميل كنيد. شکل 4-65 شکل 4-64 118

گزارش کار عملی 8 نام کار عملی: راه اندازی موتور الکتریکی به صورت ستاره-مثلث تاریخ انجام کار عملي: / / 13 شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 119

پرسش های کار عملی 9 1- ترمز جریان مخالف: با تعویض جهت گردش موتور توسط تعویض جای دو فاز می توان یک موتور را خیلی سریع ترمز نمود در این روش طراحی ترمز باید بالفاصله پس از ایستادن موتور............... شود در غیر این صورت موتور در جهت مخالف می چرخد این عمل می تواند به وسیله یک..........و در بعضی موارد توسط یک.........اجرا شود. 2- ترمز :DC در صورتی که سیم پیچ استاتور یک ماشین آسنکرون به وسیله DC تغذیه شود میدان مغناطیسی....................ایجاد خواهد کرد در صورتی که رتور در این میدان بچرخد در داخل هادی های I d و ولتاژ منبع اتصال کوتاه آن..........به وجود می آید که باعث ترمز می شود در زیر جریان الزم برای ترمز U d را در حالت های مختلف بدست آورده در شکل 4-66 یاداشت کنید. تغذیه شکل 4-66 121

3- نقشههای مربوط به مدار ترمز جریان مخالف را تکمیل کنید. شکل 4-68 شکل 4-67 122

4- نقشههای مربوط به مدار ترمز جریان مستقیم را تکمیل کنید. كدام صورت از اتصال جريان مستقيم به استاتور در این مدار ديده ميشود شکل 4-70 شکل 4-69 123

گزارش کار عملی 9 نام کار عملی: ترمز در مدارهای آسنکرون تاریخ انجام کار عملي: / / 13 شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 124

پرسش های کار عملی 10 1- نقشه های مربوط به مدار داالندر را تکمیل کنید و طرز کار آن را بنویسید. شکل 4-72 شکل 4-71 126

طراحی مدار فرمانی که در شکل 4-73 مشاهده ميکنید برای موتور داالندر طراحی شده است به طوری که دور تند یا کند را میتوان به صورت دلخواه انتخاب کرد و همچنین بدون هیچ محدودیتی ميتوان موتور را از دور تند به کند و به عکس راهاندازی نمود. 2- با استفاده از این مدار مدار فرمانی برای موتور داالندر طرح کنید که تغییر سرعت از دور تند به کند یا به عکس فقط با زدن شستی قطع)خاموش کردن مدار( ممکن باشد. 3- با استفاده از این مدار مدار فرمانی برای موتور داالندر طرح کنید که تغییر سرعت از دور کند به دور تند امکان پذیر باشد اما به عکس یعنی از دور تند نتوان به دور کند برگشت. شکل 4-73 طراحی 1 طراحی 2 127

گزارش کار عملی 10 / 13 تاریخ انجام کار عملي: / نام کار عملی: راه اندازی موتور الکتریکی داالندر شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 128

Contactor Forward-reverse circuit Rated Voltage Current Clockwise&Counter clockwise Circuit Rated Insulation Voltage Reversing after actuation of pushbutton Rated Coil Voltage Reversing without Rated Thermal Current 2( ) Main Contact Auxilliary Contact Momentary Push Button Thermal(Over load) Relay Motor protective circuit actuation of pushbutton Reversing from 2point star-delta Circuit Automatic star-delta Breaking circuit Two-speed Circuit Make Contact breaker (N.O. Contact) Limit Switch Break Contact (N.C. Contact) Centrifugal Switch Pushbutton N.O. Momentary Pressure Switch Pushbutton N.C. Momentary Floater Switch Pushbutton N.O. Latching Optoelectronic Sensors Mushroom Head N.C. Control Circuit Power Circuit Momenery Circuit Continual& Momenery Circuit I th 2 Momentary Generic Drive Pull Cord Drive Continual Circuit لغات فني فصل معنای لغات تخصصی زیر را بیابید: 130

متون زیر بریدههایی از کاتالوگ هستند ترجمهی هریک را زیر آن بنویسید. Application: LC1 D series AC Contactor are mainly used for the circuit rated operating voltage up to 400 VA. C.50 Hz( or60 Hz ).The Contactor is suitable for frequently an controlling the A.C. motor... Application and Characteristic C45N series miniature circuit breaker is used lighting distribution or... motor distribution systems. The product is neoteric in structure, light in weight, reliable and excellent in performance Operating principle: Actuation of pushbutton I energizes the coil of contactor. K1M.It switches on the motor running clockwise and maintains itself after pushbutton I is enabled via its own auxiliary contact K1 M /14 13 and pushbutton 131

يادداشت........................................................................ 132

)اختياري( رسم مدارهای فرمان و قدرت با نرم افزار)اتوکد الکتریکال( Electrical AutoCAD الف( مراحل ترسيم مدار قدرت: در سمت راست پنجره برنامه اتوکد برقی را مشاهده میکنید توسط پیکان نوار ابزارها و سایر مشخصات پنجره برنامه مشخص شده است. نوار ابزارهای Panel Layout Main Electrical Project Manager پنجره Palet 1- با زدن دکمه New Drawing پنجره Creatمطابق New Drawing شکل ظاهر میشود در این پنجره ابتدا نام فایلی که برای رسم ایجاد خواهید کرد را درج کنید. 2- الگوی رسم را با کلیک بر دکمه BrowseنوعIEC انتخاب کنید تا در ادامه از امکانات قرار داده شده در این الگو استفاده کنید. در نهایت با زدن OK کار را ادامه دهید. دکمه New Drawing 133

با زدن دکمه OK صفحه ای مطابق شکل ایجاد میشود. 3- برای رسم مدار قدرت بر روی دکمهای که با پیکان نشان داده شده را کلیک کنید. نام این دکمه Multiple Wire Bus است با این کار پنجره صفحه بعد ظاهر میشود. 134

4- پنجره ای به نام Multiple Wire Bus ظاهر ميشود بر روی دکمهی Empty Spase Go Horizental کلیک کنید چرا که میخواهید در فضای خالی خط سه فاز افقی قدرت را رسم نمایید. فاصله خطوط از هم را برای مثال 30 در نظر بگیرید. دکمهی OK را بزنید. 5- موس را در صفحه با کلیک بریک نقطه در سمت چپ حرکت داده تا در سمت راست با کلیک مجددا خاتمه دهید و خط سه فاز حاصل شود. 135

6- مجددا همان دکمه را زده و پنجره Multiple Wire Bus را ظاهر کنید این بار میخواهیم به خطوط قبلی خطوط دیگری را وصل کنید. پس دکمهی Another Space را فعال کنید و فاصلهی این خطوط را 20 انتخاب کنید. دکمهی OK را بزنید و روی یکی از خطوط قبلی کلیک کرده و موس را به سمت پایین بکشید. 7- اتصال سه خط سه فاز عمودی به خطوط افقی سه فاز قبلی به صورت خودکار ایجاد میشود. نحوه اتصال در حالت عادی مطابق شکل است اما در کتاب درسی و رسم های مرسوم محل اتصال با نقطه ای مشخص میشود و لزومی به پل زدن خطوط از روی هم نیست بنابراین از ابتدای رسم میتوانستیم با زدن دکمهی Drawing properties و ظاهر شدن پنجرهی آن در زبانهی Style قسمت Wire Style تغییرات زیر را میتوانید اعمال کنید. 136

8- با فشردن دکمهی Insert Component از نوار ابزار Electrical پنجرهی مقابل باز میشود. میخواهیم در پایین خطوط سه فاز عمود موتور سه فازی را ایجاد نماییم پس دکمهی Motor Control را میزنیم تا از بین عالیم موتورهای الکتریکی یکی را انتخاب کنیم. چون موتور الزم از نوع سه فاز خواهد بود دکمهی مربوط به آن باید فشرده شود. 137

9- از بین موتورهای سه فاز موجود موتور سه فاز با چهار اتصال را انتخاب میکنیم به صورت شناور موتور نمایان میشود. 10- با کلیک در محل مناسب موتور سه فاز را به خطوط سه فاز متصل کنید. 138

11- اکنون از پنجرهی Motor Control که قبال توانسته بودیم آن را ظاهر کنیم رله اضافه بار) Load )Over سه فاز را انتخاب میکنیم. 12- مطابق شکل یک بی متال شناور ظاهر میشود. با کلیک پنجرهای ظاهر میشود که در آن ظاهر شدن بقیه بی متال را در سمت چپ یا راست میخواهد. بدیهی است در اینجا باید بقیهی عالمت در سمت راست ایجاد و سپس دکمهی Right فشرده شود. 139

13- با این کار پنجرهی ویرایش و درج عالمت هم ظاهر میشود در حال حاضر الزم نیست به آن توجهی کنید فقط دکمهی ok را فشار دهید. در این صورت بی متال روی خطوط جانشین میشود. 140

14- اكنون میخواهیم کنتاکتور را در مدار قدرت درج نماییم. در پنجرهی Motor Control روی شمایل مربوط کلیک میکنیم. 15- پنجرهیمقابلظاهرمیشودکنتاکتور Motor Starter 3 pole NO را انتخاب میکنیم. 141

16- مانند قبل فقط یک کنتاکت ظاهر میشود با کلیک در سمت چپ و روی خط مربوط دکمهی Right را نیز باید فشرد. 17- سپس پنجرهی ویرایش و درج عالمت هم ظاهر میشود. در حال حاضر الزم نیست به آن توجهی کنید فقط دکمهی ok را فشار دهید. 142

با این کار عالمت مربوط به کنتاکتور بر روی خطوط سه فاز جانشین میشود )در استاندارد های فعلی بوبین کنتاکتور در مدار قدرت نشان داده نمیشود(. 18- اکنون میخواهیم فیوز را در مدار قدرت رسم کنیم با فشردن دکمهی Insert Component از نوار ابزار Electrical پنجره مقابل باز میشود. شمایل مربوط بهFuse/Transformer را کلیک کنید. 143

19- پنجرهی مقابل ظاهر میشود نشانهی عمومی فیوز را کلیک میکنیم. 20- در پنجرهی بعد Fuse 3pole را انتخاب کنید. 144

21- مانند مراحل قبل یک فیوز را که در محل مناسب خود قرار دهید. در مورد ایجاد آن برای بقیهی فازها در سمت راست یا چپ سوال میشود در اینجا گزینهی Right را انتخاب میکنیم. فیوز به صورت سه فاز جانشین خطوط میگردد. 145

به این ترتیب مدار قدرت راهاندازی یک موتور مطابق شکل زیر ساخته میشود. ب( ترسیم مدار فرمان: 1- برای ساخت مدار فرمان از نوار ابزار Insert Ladder را انتخاب میکنیم با فشردن دکمهی مربوط پنجرهی زیر باز میشود. -2 در پنجرهی Insert Ladder طول نردبان افقی و فاصله پلههای آن از هم را وارد میکنیم و دکمهی ok را فشار میدهیم. 146

3- توسط موس با یک بار کلیک کردن ابتدای نردبان مشخص میشود و با کشیدن موس میتوان تعداد پله را به دلخواه افزایش داد در شكل دو پله برای نردبان افقی در نظر گرفته شده است. 4 -بافشردندکمهInsertComponent از نوار ابزار Electrical و انتخاب اولین فیوز که مناسب مدار فرمان است و زدن OK در این پنجره و Insert Component / Edit میتوان عالمت فیوز را روی خطوط مانند مدار قدرت درج نمود. 147

در شکل فیوزي را که روی خط مدار فرمان جانشین شده است میبینید. حال باید کنتاکت بیمتال مدار فرمان را در نقشه ایجاد نمود نشانهی مربوط با پیکان نشان داده شده است. 148

5- کنتاکت بی متال مدار فرمان را انتخاب و روی خط مدار فرمان مانند مراحل قبل جانشین سازید. 6- پس از کار باال معموال احتیاج به شستی داریم برای این منظور مجددا بافشردندکمهیComponent Insert از نوار ابزار Electrical و انتخاب Push Buttons از پنجرهی روبرو پنجرهی بعدی ظاهر میشود. 149

7- همانطور که گفته شد اگر شستی مدار فرمان شستی وصل باشد آن را انتخاب و دکمهی OK را بزنید در این حال عالمت مورد نظر به صورت شناور ظاهر شده آن را در محل مناسب روی مدار فرمان جانشین خط سازید. اکنون میتوانید در پایینترین نقطه مدار فرمان بوبین کنتاکتور را درج نمایید. 150

8- برای این منظور باید با فشردن دکمهی InsertComponent از نوار ابزار Electrical و انتخاب Relays/ Contacts از پنجره روبرو پنجرهی بعدی ظاهر میشود. 9- در این پنجره عالمت بوبین کنتاکتور دیده میشود که در زیر آن Relay Coil نوشته شده آن را انتخاب و دکمهی OK را بزنید. 151

10- در این حال عالمت بوبین کنتاتور به صورت شناور ظاهر شده آن را در محل مناسب روی مدار فرمان جانشین خط سازید. 11- کنتاکت کنتاکتور را نیز میتوانیداز همان پنجرهای که بوبین را ایجاد کردید )اولین عالمت از سمت چپ کنتاکت باز کنتاکتور( انتخاب کنید و دکمهی OK را بزنید. 152

12- در این حال کنتاکت باز کنتاتور به صورت شناور ظاهر شده آن را در محل مناسب روی مدار فرمان جانشین خط سازید. به این ترتیب میتوانید هر مدار دلخواه را رسم نمایید. برای آشنایی بیشتر با AutoCAD Electrical به کمک مربی خود میتوانید مطالب بیشتری را از Help برنامه یاد بگیرید. 153

فصل پنجم راه اندازی موتورهای الکتریکی سه فاز قابل برنامهریزی با رلههای

پرسش های کار عملی 1 1- در اجرای مدار های راه اندازی موتورهای الکتریکی با رله های قابل برنامه ریزی مدار.......... دقیقا مدار.........خواهد بود که در فصل های قبل با آن آشنا شدید. 2- بخش سخت افزاری و نرم افزاری مدار فرمان در رله های قابل برنامه ریزی )PLR( در زیرتوضیح داده شده است آن را کامل کنید. الف- بخش سخت افزاری مدار فرمان بخشی از مدار فرمان است که با سیم کشی توسط........و........... روی رله قابل برنامه ریزی ایجاد می شود و به عبارتی سیم کشی روی دستگاه رله محسوب می شود. ب- بخش نرم افزاری مدار فرمان بخشی از مدار فرمان است که....... و......... آن با رایانه است که در راه اندازی های مختلف........ است و به عبارتی برنامه مدار فرمان است که داخل دستگاه رله ریخته می شود. 3- رله منطقی قابل برنامه ریزی )PLR( را تعریف کنید: 4- مزایای استفاده از رله قابل برنامه ریزی را نسبت به مدارهای کنتاکتوری بنویسید: 5- در ستون سمت راست نام شرکت های سازنده ای نوشته شده توسط پیکان شرکت را به رله قابل برنامه ریزی که شرکت سازنده ی آن است مربوط کنید. EASY ZEN ZELIO LOGO! زیمنس تله مکانیک امرون مولر 155

6- تصویر واقعی چهار نمونه رله قابل برنامهریزی که در حال حاضر توسط سازندگان آنها تولید میشود درشکل 5-1 آمده است نام رله قابل برنامهریزی را بنویسید............. شکل 5-1 7- در مورد شکل ظاهری رلههای قابل برنامهریزی درست یا نادرست بودن جمله را با عالمت مشخص کنید. الف(ترمینالهای ورودی در باال و ترمینالهای خروجی در پایین رله قابل برنامهریزی قرار دارند. نادرست درست ب(ترمینالهای ورودی با حرف I و یک شماره مانند I1 و I2 وI3 و... مشخص میشوند. نادرست درست ج(ترمینالهای خروجی با حرفQ و یک شماره مانند Q1 و Q2 وQ3 و...مشخص می شوند. نادرست درست د(شستیها و میکروسویچ به خروجی و کنتاکتور- المپ یا شیربرقی به ورودی متصل میشود. نادرست درست 8- در شکل 5-2 اجزای داخلی یک رله قابل برنامهریزی )PLR( آمده است نام هر قسمت را در مستطیل مربوط به آن بنویسید. شکل 5-2 156

9- در شکل 5-3 شمای ظاهری یک رله قابل برنامهریزی )PLR( آمده است نام قسمتهای مختلف را در ابرها بنویسید. شکل 5-3 10- زبان برنامهنویسی نردبانی را در سطرهای زیر معرفی کنید: 11 -زبان برنامهنویسی بلوکی را در سطرهای زیر معرفی کنید: 157

رد که صورتی در را 5-5 و 5-4 شکلهای به مربوط لحظهای صورت به موتور راهاندازی به مربوط جداول 12- بزنید. عالمت مربوط خانه در میشود فعال Q خروجی 1 شستی فشردن لحظهی شکل 5-4 شکل 5-5 158

پرسش های کار عملی 2 1 -ورودی تحریک شده و تحریک نشده را تعریف کنید و جدول مربوط به آن را در زیر تکمیل کنید. الف( در جدول 5-1 با توجه به نوع ورودی ها تحریک شده یا تحریک نشده بودن آن ها را در جاهای خالی جدول مشخص کنید. جدول 5-1 ب( در جدول 5-2 با توجه به نوع ورودی ها تحریک شده یا تحریک نشده بودن آن ها را در جاهای خالی جدول مشخص کنید. جدول 5-2 159

2- با توجه به نقشهی مدار راهاندازی موتور سه فاز به صورت دایم برای جاهای خالی در جمالت زیر برنامه مناسب را مشخص کنید. I1 I2 Q1 I1 I2 Q1 Q1 Q1 الف ب شکل 5-6 I1 I2 Q1 I1 I2 Q1 Q1 Q1 ج د شکل 5-7 در صورتی که بخواهیم با دو شستی وصل )START( راهاندازی دایم کار یک موتور را انجام دهیم برنامه....... مناسب است. در صورتی که با )STOP( یا شستی قطع I1 و ) START (یا شستی وصل I2 بخواهیم راهاندازی دایم کار را انجام دهیم برنامه..... مناسب است. در صورتی که بخواهیم با دو شستی قطع )STOP( راهاندازی دایم کار یک موتور را انجام دهیم برنامه....... مناسب است. درصورتی که با ) START (یا شستی وصل I1 و) STOP ( یا شستی قطع I2 بخواهیم راهاندازی دایم کار را انجام دهیم برنامه..... مناسب است. 160

برنامه زیر جمالت در خالی جاهای برای دایم صورت به فاز سه موتور راهاندازی مدار نقشهی به توجه با 3- کنید. مشخص را مناسب الف ب ج شکل 5-8 د. برنامه دهیم انجام را موتور یک کار دایم راهاندازی )START( وصل شستی دو با بخواهیم که صورتی در است. مناسب...... کار دایم راهاندازی بخواهیم I2 وصل شستی یا )START( و I1 قطع شستی یا )STOP( با که صورتی در است. مناسب..... برنامه دهیم انجام را برنامه دهیم انجام را موتور یک کار دایم راهاندازی )STOP( قطع شستی دو با بخواهیم که صورتی در است. مناسب....... کار دایم راهاندازی بخواهیم I2 قطع شستی یا )STOP( و I1 وصل شستی یا )START( با که درصورتی است. مناسب..... برنامه دهیم انجام را 161

4 برنامهی شکل 5-9 برای مدار راهاندازی دایم کار را به گونهای کامل کنید که با فشردن START متصل به ورودی I2 موتور دایم روشن شود و با فشردن START متصل به ورودی I1 خاموش شود. شکل 5-9 5- برنامهی شکل 5-10 برای مدار راهاندازی دایم کار را به گونهای کامل کنید که با فشردن START متصل به ورودی I2 موتور دایم روشن شود و با فشردن STOP متصل به ورودی I1 خاموش شود. شکل 5-10 6- برنامهی شکل 5-11 برای مدار راهاندازی دایم کار را به گونهای کامل کنید که با فشردن STOP متصل به ورودی I2 موتور دایم روشن شود و با فشردن START متصل به ورودی I1 خاموش شود. شکل 5-11 162

7- برنامهی شکل 5-12 برای مدار راهاندازی دایم کار را به گونهای کامل کنید که با فشردن STOP متصل به ورودی I2 موتور دایم روشن شود و با فشردن STOP متصل به ورودی I1 خاموش شود. شکل 5-12 8- برنامهی مدار راهاندازی دایم کار باال را به گونهای کامل کنید که با فشردن STOP متصل به ورودی I2 موتور دایم روشن شود و با فشردن STOP متصل به ورودی I1 خاموش شود. 9- برنامهی مدار راهاندازی دایم کار باال را به گونهای کامل کنید که با فشردن START متصل به ورودی I2 موتور دایم روشن شود و با فشردن STOP متصل به ورودی I1 خاموش شود. 10- برنامهی مدار راهاندازی دایم کار باال را به گونهای کامل کنید که با فشردن STOP متصل به ورودی I2 موتور دایم روشن شود و با فشردن START متصل به ورودی I1 خاموش شود. 11- برنامهی مدار راهاندازی دایم کار باال را به گونهای کامل کنید که با فشردن START متصل به ورودی START موتور دایم روشن شود و با فشردن I2 متصل به ورودی I1 خاموش شود. شکل 5-13 163

پرسش های کار عملی 3 1- با توجه به آنکه در سیمکشی روی دستگاه رله ورودی ها را مستقل از هم در نظر میگیریم در زیر درستی یا نادرستی جمله را عالمت بزنید. الف(میتوانیم دو شستی را سری کنیم و بعد به یکی از ورودی های دستگاه رله اتصال بدهیم. نادرست درست ب( میتوانیم بی متال و شستی STOP را سری کنیم و بعد به یکی از ورودی های دستگاه اتصال دهیم. نادرست درست ج( سری کردن فیوز و بی متال قبل از همه ورودیها و بعد ازآن میتوانیم هر ورودی را مستقل در نظر بگیریم. نادرست درست د( میتوانیم ورودی فیوز و بی متال را نیز مستقل در نظر بگیریم و اثر این کار را در برنامه اعمال کنیم. نادرست درست ه( میتوانیم فیوزی جداگانه برای ورودیها و فیوزی جداگانه برای خروجیها در نظر بگیریم. نادرست درست شکل 5-15 شکل 5-14 164

2- نقشهی مدار راهاندازی دایم کار موتور را با دو شستی START در ورودیها تکمیل کنید. شکل 5-16 165

3- نقشهی مدار راهاندازی دایم کار موتور را با) START برای روشن کردن و STOP برای خاموش کردن( تکمیل کنید. شکل 5-17 166

)RS تابع کنید.)با تکمیل ورودیها در استارت دوشستی با را موتور کار دایم راهاندازی مدار نقشهی 4- شکل 5-18 167

5- نقشهی مدار راهاندازی دایم کار موتور را با تابع RS تکمیل کنید. شکل 5-19 168

6- فرض کنید مدار راهاندازی دایم کار به وسیله رله قابل برنامهریزی را با وجود شستی STOP برای خاموش کردن و START برای روشن کردن در سیمکشی برنامهنویسی کنیم در زیر این کار به دو صورت انجام گرفته است. شکل 5-20 در مدار سمت چپ به ازای شستی STOP در سیمکشی برای خاموش کردن مدار در برنامه یک ورودی کنتاکت بسته I1 در نظر گرفتیم اما در مدار سمت راست به ازای شستی STOP در سیمکشی برای خاموش کردن مدار در برنامه یک کنتاکت بازI1 در نظر گرفته شده از این تفاوت در دو مدار چه نتیجهای میگیرید راهنمایی: از مفهوم ورودی تحریک شده و تحریک نشده استفاده کنید. 169

گزارش کار عملی 3 نام کار عملی: راه اندازی موتور سه فاز به صورت دایم کار تاریخ انجام کار عملي: / / 13 شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 170

7- نقشهی مدار راه اندازی موتور کنترل از دو محل را تکمیل کنید. شکل 5-21 172

8 -نقشهی مدار دستگاه پرس را تکمیل کنید. شکل 5-22 173

پرسش های کار عملی 4 1- اگر برنامه ی شکل 5-23 را به عنوان برنامه ی یکی پس از دیگری به جای برنامه ای که در کتاب درسی رسم شده بپذیریم چه تفاوتی از نظر کارکرد با هم خواهند داشت شکل 5-23 آیا می توان گفت برنامه باال برای راه اندازی دو موتور به صورت یکی پس از دیگری عملکردی مشابه مدار شکل 4-22 در کار عملی 3 فصل قبل دارد 174

2- برنامه و مدار سیمکشی راهاندازی دایم با کنتاکت بسته بی متال در ورودی سیمکشی را تکمیل کنید. شکل 5-24 175

3- نقشهی مدار راهاندازی یکی پس از دیگری را تکمیل نمایید. شکل 5-25 176

گزارش کار عملی 4 نام کار عملی: راه اندازی موتور سه فاز به صورت یکی پس از دیگری تاریخ انجام کار عملي: / / 13 شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 177

پرسش های کار عملی 5 1- نقشه ی مدار راه اندازی چپگرد- راستگرد با حفاظت کامل را تکمیل نمایید. شکل 5-26 179

2- نقشهی مدار راهاندازی چپگرد- راستگرد سریع را تکمیل نمایید. شکل 5-27 180

3- نقشهی مدار راهاندازی چپگرد- راستگرد سریع دستی و با میکروسویچ را تکمیل نمایید. شکل 5-28 181

4- نقشهی مدار چپگرد-راستگرد سریع را تکمیل نمایید. برنامهی نردبانی)در برنامه از کنتاکت باز یک خروجی در مسیر reset خروجی دیگر استفاده کنید(. شکل 5-29 182

گزارش کار عملی 5 / 13 تاریخ انجام کار عملي: / نام کار عملی: راهاندازی موتور سه فاز بهصورت چپگرد-راستگرد شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 183

پرسش های کار عملی 6 1- نقشه ی مدار کوره را تکمیل کنید. شکل 5-30 185

گزارش کار عملی 6 نام کار عملی: راه اندازی موتور سه فاز به صورت توقف زمانی در یک کوره تاریخ انجام کار عملي: / / 13 شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 186

پرسش های کار عملی 7 1- نقشه ی مدار راه اندازی موتور به صورت ستاره مثلث دستی را تکمیل نمایید. شکل 5-31 188

2- نقشهی مدار راهانداز ی موتور به صورت ستاره مثلث اتوماتیک را تکمیل نمایید. شکل 5-32 189

3- در تمرین کار عملی 4 فصل قبل یک مدار تایمری برای پرس معرفی شد که محدودیتی در اختالف زمان فشردن شستی های آن قرار داده شده بود. با توجه به آن که با طرز کار آن آشنا شده اید اکنون برنامهی زیر که برای کار آن مدار طراحی شده را تکمیل کنید. شکل 5-33 190

گزارش کار عملی 7 / 13 تاریخ انجام کار عملي: / نام کار عملی: راهاندازی موتور سه فاز بهصورت ستاره-مثلث شرح کار: طرز کار مدار را بنویسید: عیوب احتمالی در کار: لیست وسایل مورد نیاز: رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد/مقدار رديف نام وسيله مشخصات فني تعداد / مقدار 5 1 6 2 7 3 8 4 لیست ابزار مورد نیاز: رديف نام ابزار رديف نام ابزار رديف نام ابزار 7 4 1 8 5 2 9 6 3 191